Alles wat je moet weten over het houden van kippen

Het houden van kippen kan een verrijkende en vreugdevolle ervaring zijn, boordevol voordelen die het leven zoeter maken. Een van de meest directe voordelen van het hebben van kippen is toegang tot verse, smakelijke eieren. Eieren van je eigen kippen kunnen vaak een superieure smaak en textuur hebben dan die van de winkel, en het geeft je de geruststelling te weten onder welke omstandigheden ze zijn geproduceerd.

Kippen kunnen ook een uitstekende aanvulling zijn op je tuin. Ze houden zich bezig met het eten van onkruid en plagen, waardoor je tuin er netjes uitziet. Bovendien produceren ze mest die als een rijke compost kan worden gebruikt, wat de gezondheid en productiviteit van je planten kan verbeteren.

Voor diegenen die streven naar een duurzamere levensstijl, kan het houden van kippen een belangrijke stap in die richting zijn. Kippen kunnen voedselresten en keukenafval omzetten in bruikbare producten, zoals eieren en compost, wat bijdraagt aan zelfvoorziening en vermindering van voedselverspilling.

Het hebben van kippen kan ook een waardevolle onderwijservaring zijn, vooral voor kinderen. Het zorgt voor een praktische manier om kinderen te leren over verantwoordelijkheden, de levenscyclus en de oorsprong van ons voedsel.

Bovendien bieden kippen veel gezelschap en entertainment. Elke kip heeft een unieke persoonlijkheid en hun gedragingen kunnen fascinerend en komisch zijn om te observeren. Ze kunnen ook bijdragen aan onze mentale gezondheid, omdat onderzoek heeft aangetoond dat het zorgen voor dieren stress kan verminderen.

Wat betreft de kosten, het houden van kippen kan relatief goedkoop zijn in vergelijking met andere huisdieren. Ze kunnen zichzelf gedeeltelijk voeden door keukenafval en ongedierte te eten en hebben over het algemeen minder onderhoud nodig.

Toch moet men er rekening mee houden dat kippen zorg en aandacht nodig hebben. Dagelijkse taken omvatten het voeden, schoonmaken van hun verblijfplaats en het controleren op tekenen van ziekte. Het is ook van belang om te zorgen voor een veilige en comfortabele leefomgeving voor je kippen. Het controleren van lokale regelgeving en wetgeving met betrekking tot het houden van kippen is ook een belangrijke stap voordat je aan dit avontuur begint. In dit artikel vertellen we je er meer over.

Aantal kippen

Het aantal kippen dat je in een ren kunt houden, hangt af van de grootte van de ren en het ras van de kippen. Over het algemeen wordt aanbevolen om per kip ongeveer 1 tot 2 vierkante meter ruimte te bieden in de ren, om ervoor te zorgen dat ze genoeg ruimte hebben om rond te bewegen en zich comfortabel te voelen. Dit voorkomt stress, vermindert de kans op ziekten en zorgt ervoor dat de kippen gelukkig en gezond zijn.

Dus als je bijvoorbeeld een ren van 10 vierkante meter hebt, kun je overwegen om 5 tot 10 kippen te houden. Bedenk echter dat grotere rassen meer ruimte nodig hebben, en dat kippen ook behoefte hebben aan schuilplaatsen, perches (zitstokken), en nestkasten binnen de ren.

Bovendien moet je rekening houden met hoeveel tijd de kippen buiten de ren zullen doorbrengen. Als je de mogelijkheid hebt om je kippen dagelijks vrij rond te laten lopen in een veilige omgeving, kun je wellicht iets meer kippen in de ren houden. Maar als ze het grootste deel van hun tijd in de ren zullen doorbrengen, moet je ervoor zorgen dat ze voldoende ruimte hebben.

In ieder geval is het altijd beter om meer ruimte te geven dan je denkt dat nodig is. Een beetje extra ruimte kan helpen om gedragsproblemen en conflicten tussen kippen te voorkomen. En, net als bij elk huisdier, is het belangrijk om zeker te weten dat je voldoende tijd en middelen hebt om voor het aantal kippen dat je overweegt te zorgen.

Kippen zijn groepsdieren. Een “toompje kippen” is een term die vaak wordt gebruikt om een kleine groep kippen aan te duiden die samenleven. De precieze definitie kan variëren, maar in het algemeen verwijst het naar een familiegroep of een sociale eenheid van kippen die samen worden gehouden, vaak inclusief een haan en meerdere hennen.

De term “toom” wordt ook wel gebruikt om andere groepen vogels aan te duiden, niet alleen kippen. In sommige gevallen kan een toom ook een gemengde groep van verschillende pluimveesoorten bevatten.

Een goed gebalanceerde toom kan bijdragen aan het geluk en de gezondheid van de kippen. Kippen zijn sociale dieren en ze voelen zich meestal veiliger en gelukkiger als ze deel uitmaken van een groep. Het is ook belangrijk om op te merken dat als er een haan in de toom is, het meestal wordt aanbevolen om ten minste meerdere hennen te hebben, om te voorkomen dat de haan te dominant of agressief wordt. Het devies met oog op een toom, is om in ieder geval drie kippen te nemen.

Populaire rassen

Er zijn wel 300 tot 400 kippenrassen. Elk met hun eigen unieke kenmerken. De populariteit kan variëren afhankelijk van wat je zoekt in een kip. Hier zijn enkele rassen die vaak als populair worden beschouwd, en waarom:

1. Rhode Island Red: Dit ras is bekend om zijn hoge productie van bruine eieren en zijn vermogen om zich aan te passen aan verschillende weersomstandigheden. Ze zijn ook relatief gemakkelijk te verzorgen, wat ze een goede keuze maakt voor beginners.
2. Leghorn (Italiaanse): Leghorns zijn bekend om hun indrukwekkende eierproductie, waarbij ze bijna elke dag een wit ei kunnen leggen. Ze zijn ook veerkrachtig en kunnen omgaan met een breed scala aan klimaten.
3. Sussex: Sussex-kippen zijn geliefd om hun vriendelijke en rustige temperament. Ze leggen ook regelmatig eieren en zijn beschikbaar in verschillende kleuren, wat ze een aantrekkelijke keuze maakt voor veel kippenhouders.
4. Orpington: Dit ras is groot, vriendelijk en rustig, wat ze een populaire keuze maakt voor gezinnen. Ze leggen ook goed eieren en kunnen goed omgaan met koud weer.
5. Australorp: Australorps zijn zeer productieve eierleggers en staan bekend om hun rustige en vriendelijke aard. Ze zijn ook veerkrachtig en kunnen zich aanpassen aan verschillende weersomstandigheden.
6. Wyandotte: Dit ras wordt vaak geprezen om hun mooie verenkleed en hun vermogen om zowel eieren te leggen als vlees te bieden. Ze zijn ook robuust en kunnen zich aanpassen aan verschillende klimaten.
7. Brahma: Dit is een van de grootste kippenrassen en staat bekend om zijn grootte en majestueuze uiterlijk. Ze zijn ook rustig, vriendelijk en redelijk winterhard, wat ze populair maakt bij veel kippenhouders.

Deze lijst is echter niet uitputtend en er zijn veel andere prachtige kippenrassen die je zou kunnen overwegen, afhankelijk van je specifieke behoeften en voorkeuren. Sommige mensen geven bijvoorbeeld de voorkeur aan bepaalde erfgoedrassen vanwege hun unieke kenmerken of hun bijdrage aan de biodiversiteit. Andere mensen geven misschien de voorkeur aan bepaalde rassen vanwege hun specifieke kleur, grootte of gedrag.

Aandachtspunten aanschaf kippenren of kippenhok

Bij het kiezen van een kippenhok zijn er verschillende belangrijke factoren die je in overweging moet nemen om te zorgen voor een veilige en comfortabele omgeving voor je kippen. Laten we kijken naar specifieke aspecten zoals het legnest, het nachthok en de ren.

1. Legnest: Een van de belangrijkste onderdelen van een kippenhok is de nestkast waar je kippen hun eieren zullen leggen. Deze moet comfortabel en veilig zijn. In het algemeen moet je een nestkast per 4-5 kippen hebben. Ze moeten voldoende groot zijn om een kip comfortabel te laten zitten, maar ook gezellig genoeg om veilig te voelen – meestal ongeveer 30cm x 30cm x 30cm. Ze moeten ook op een rustige, donkere plaats worden geplaatst om de kippen wat privacy te geven bij het leggen van hun eieren. Zorg ervoor dat je gemakkelijk toegang hebt tot de nestkasten om de eieren te verzamelen.
2. Nachthok: Het nachthok is de plaats waar je kippen zullen slapen en schuilen tegen het weer. Het moet droog, goed geventileerd, maar zonder tocht zijn om ziektes te voorkomen. Het moet ook voldoende ruim zijn voor alle kippen – elke kip moet ongeveer 0.37 vierkante meter ruimte hebben. Het hok moet ook veilig zijn tegen roofdieren, met een veilige deur die ’s nachts kan worden gesloten. Binnenin het nachthok heb je zitstokken nodig waar de kippen op kunnen slapen. Deze moeten ongeveer 5cm breed zijn en op verschillende hoogten geplaatst worden om te voldoen aan de hiërarchie van de kippen.
3. Ren: De ren is de omheinde buitenruimte waar je kippen overdag tijd kunnen doorbrengen. Het moet voldoende groot zijn om de kippen de mogelijkheid te geven om te pikken, te graven en rond te scharrelen – idealiter zou je minstens 1-2 vierkante meter per kip moeten hebben. De ren moet ook veilig zijn tegen roofdieren, met een stevig hekwerk dat diep genoeg in de grond is begraven om te voorkomen dat dieren eronder door graven. Indien mogelijk, voorzie dan enige schaduw in de ren om de kippen tegen de zon te beschermen.

Daarnaast zijn er nog enkele andere factoren die je in overweging moet nemen, zoals de kwaliteit van de materialen (die bestand moeten zijn tegen het weer), de toegankelijkheid voor het schoonmaken en onderhoud, en of het hok verplaatsbaar moet zijn (wat handig kan zijn als je je kippen op verschillende delen van je tuin wilt laten pikken).

Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat je hok voldoet aan alle lokale regels en voorschriften die van toepassing kunnen zijn in jouw regio. Sommige gebieden kunnen specifieke eisen hebben met betrekking tot de grootte, plaatsing of bouw van kippenhokken.

Eten en drinken van een kip

Kippen zijn omnivoren, wat betekent dat ze zowel plantaardig als dierlijk voedsel eten. Het is belangrijk om je kippen een uitgebalanceerd dieet te geven dat aan al hun voedingsbehoeften voldoet. Hier zijn de belangrijkste dingen die kippen eten en drinken:

Voeding:

1. Kippenvoer: Dit is de basis van het dieet van de kip. Kippenvoer, dat verkrijgbaar is in de vorm van korrels, muesli of meel, is speciaal samengesteld om aan de voedingsbehoeften van kippen te voldoen. Het bevat de juiste balans van eiwitten, koolhydraten, vezels, vetten, mineralen en vitaminen die kippen nodig hebben. Er zijn verschillende soorten voer beschikbaar voor verschillende levensfasen van kippen, zoals kuikenvoer, legvoer voor legkippen, en volwassen voer voor niet-leggende kippen of hanen.
2. Groenten en fruit: Kippen kunnen veel verschillende soorten groenten en fruit eten. Deze kunnen vers worden aangeboden of in gedroogde vorm. Ze kunnen een goede bron zijn van extra vitaminen en mineralen, maar moeten worden aangeboden als een aanvulling op het hoofdvoer, niet als vervanging.
3. Graan: Dit kan een goede traktatie zijn voor kippen, maar het moet met mate worden gegeven, omdat het niet alle voedingsstoffen bevat die kippen nodig hebben.
4. Insecten en wormen: Kippen zullen graag achter insecten en wormen aan jagen als ze vrij rondlopen in een tuin of erf. Deze bieden een goede bron van eiwitten.
5. Schelpengrit of oesterschelpen: Deze zijn belangrijk voor leggende hennen omdat ze extra calcium bevatten, wat helpt bij de vorming van sterke eierschalen.

Water:

Kippen hebben elke dag toegang nodig tot schoon, vers water. Water is essentieel voor hun overleving en hun vermogen om eieren te leggen. In warme klimaten of tijdens hete zomerdagen kan het nodig zijn om het water vaker te verversen om ervoor te zorgen dat het koel blijft. Zorg dat je een waterbak voor kippen hebt, zodat het water niet makkelijk vervuild raakt.

Het is belangrijk om te weten dat sommige voedingsmiddelen niet veilig zijn voor kippen om te eten. Deze omvatten onder andere chocolade, avocado, rauwe aardappelen, uien, koffie en thee (inclusief de gronden en bladeren), alcohol en bepaalde soorten zaden en noten (zoals appelzaden en amandelen). Het is ook niet aan te raden om kippen beschimmeld of bedorven voedsel te geven.

Ziektes, kwalen en zorg

Kippen kunnen, net als andere huisdieren, vatbaar zijn voor verschillende ziekten. Kippen moeten regelmatig worden gecontroleerd op tekenen van ziekte of parasieten, en ze kunnen vaccinaties nodig hebben tegen bepaalde ziekten, afhankelijk van de lokale voorschriften en risico’s. Hier zijn enkele van de meest voorkomende ziektes en ongemakken:

1. Vogelgriep: Dit is een virale infectie die kan leiden tot ademhalingsproblemen, verlies van eetlust en verminderde eierproductie. Het is zeer besmettelijk en kan soms dodelijk zijn.
2. Marekse ziekte: Dit is een virale ziekte die verlamming kan veroorzaken en vaak dodelijk is.
3. Kippentijfus (Salmonella): Dit is een bacteriële infectie die diarree, verlies van eetlust en verminderde eierproductie kan veroorzaken. Het kan ook worden overgedragen op mensen.
4. Coccidiose: Dit is een parasitaire ziekte die diarree (soms met bloed), lusteloosheid en verminderde groei kan veroorzaken.
5. (bloed)Luizen en mijten: Deze ectoparasieten kunnen jeuk, geïrriteerde huid en verenverlies veroorzaken.

Kwalen

Kippen kunnen last hebben van verschillende gezondheidsproblemen of kwalen. Het is belangrijk om deze te kunnen herkennen en te weten hoe je ze moet behandelen om het welzijn van je kippen te waarborgen. Hier zijn een paar kwalen die je bij je kippen kunt tegenkomen:

Wormen

Kippen kunnen besmet raken met verschillende soorten inwendige parasieten, waaronder verschillende soorten wormen. Deze omvatten spoelwormen, lintwormen, en gapewormen. Symptomen van worminfecties kunnen zijn: gewichtsverlies, verminderde eierproductie, diarree, en een algemeen onwel uiterlijk. De behandeling omvat meestal het toedienen van een ontwormingsmiddel, dat verkrijgbaar is bij de dierenarts. Het is belangrijk om te weten dat sommige ontwormingsmiddelen een ‘wachttijd’ hebben voordat de eieren weer veilig kunnen worden geconsumeerd.

Eieren prikken

Soms kunnen kippen beginnen met het pikken en breken van hun eigen eieren. Dit kan worden veroorzaakt door een gebrek aan calcium in hun dieet (wat je kunt verhelpen door ze schelpengrit of oesterschelpen te geven), stress, verveling, of simpelweg omdat ze de smaak van de eieren hebben ontdekt. Om dit gedrag te ontmoedigen, kun je ervoor zorgen dat de nestkasten voldoende donker en privé zijn, de eieren regelmatig verzamelen, en voldoende stimulatie bieden om verveling te voorkomen (zoals plekken om te scharrelen of speelgoed).

Veren pikken

Dit is een ander gedragsprobleem dat kan worden veroorzaakt door stress, verveling, of overbevolking. Het kan leiden tot kale plekken, huidirritatie, en in ernstige gevallen zelfs tot kannibalisme. Oplossingen kunnen zijn: het verhogen van de ruimte per kip, het toevoegen van verrijking (zoals stofbaden, perches, of speelgoed), en in sommige gevallen het toepassen van een ‘bittere’ spray op de veren om het pikken te ontmoedigen. In ernstige gevallen kan het nodig zijn om een agressieve kip te scheiden van de rest van de kudde.

Bij alle gezondheidsproblemen bij kippen is het altijd een goed idee om advies in te winnen bij een dierenarts. Het is belangrijk om vroege symptomen van ziekte te herkennen en snel te handelen om te voorkomen dat kleine problemen grote problemen worden.

Veelgestelde vragen

In deze alinea gaan we in op veelgestelde vragen. Mocht je nog meer vragen hebben, laat het ons dan weten via het contactformulier. We kunnen de kwaliteit van dit artikel dan verder verbeteren.

Hoeveel eieren legt een kip en hoe vaak?

Sommige rassen zijn bekend om hun hoge eierproductie. Leghorns, Sussex, en Rhode Island Reds, bijvoorbeeld, kunnen tot 300 eieren per jaar leggen onder optimale omstandigheden. Andere rassen, zoals de Orpingtons of Wyandottes, leggen misschien ongeveer 200 eieren per jaar. Sommige rassen, vooral die welke voor hun vlees worden gekweekt, kunnen nog minder eieren leggen.

Jonge hennen beginnen meestal te leggen als ze ongeveer 5 tot 6 maanden oud zijn, en hun eierproductie piekt wanneer ze tussen de 1 en 2 jaar oud zijn. Na deze leeftijd begint de productie meestal geleidelijk af te nemen.

Een goede voeding en verzorging zijn essentieel voor een hoge eierproductie. Kippen die een uitgebalanceerd dieet krijgen en goed worden verzorgd, zullen waarschijnlijk meer eieren leggen dan kippen die dat niet doen.

De omstandigheden waarin kippen worden gehouden, kunnen ook invloed hebben op hun eierproductie. Factoren zoals licht (kippen leggen meer eieren als ze ongeveer 14-16 uur licht per dag krijgen), temperatuur, stress, en de aanwezigheid van roofdieren kunnen allemaal invloed hebben op hoeveel eieren een kip legt.

Het is ook belangrijk om te weten dat kippen meestal een ‘broedcyclus’ hebben – ze leggen een reeks eieren, nemen dan een pauze van een paar dagen tot een week, en beginnen dan weer een nieuwe reeks. Dit is volkomen normaal en een onderdeel van hun natuurlijke cyclus. Het betekent niet dat er iets mis is met je kippen als ze niet elke dag een ei leggen.

Is er een haan nodig voor kippen eieren?

Nee, een haan is niet nodig voor een kip om eieren te laten leggen. Hennen, of vrouwelijke kippen, zullen eieren leggen ongeacht of er een haan aanwezig is of niet. Dit komt omdat de productie van eieren bij kippen een natuurlijk proces is dat wordt aangestuurd door lichtpatronen en hormonen, niet door de aanwezigheid van een haan.

Echter, als je wilt dat je kippen broeden en kuikens voortbrengen, dan heb je een haan nodig. Dit komt omdat alleen eieren die bevrucht zijn door een haan zich kunnen ontwikkelen tot kuikens. Eieren die door hennen zonder een haan worden gelegd, worden onbevruchte eieren genoemd en zullen nooit kuikens voortbrengen, maar zijn nog steeds volledig eetbaar en identiek in smaak en voedingswaarde aan bevruchte eieren.

Dus als je doel is om eieren te verzamelen voor consumptie, dan heb je geen haan nodig. Als je doel is om kuikens te fokken, dan zal je een haan nodig hebben. Het is ook vermeldenswaard dat hanen luider zijn dan hennen en soms problemen kunnen veroorzaken met buren of lokale verordeningen, afhankelijk van waar je woont.

Zijn er regels voor het houden van kippen?

Er zijn in Nederland regels voor het houden van kippen. Deze kunnen variëren afhankelijk van de gemeente waarin je woont. Enkele algemene regels en richtlijnen zijn:

1. Overlast: Kippen mogen geen overlast veroorzaken voor buren, zoals stankoverlast of geluidsoverlast. Dit is vooral relevant als je overweegt een haan te houden, omdat hanen luidruchtig kunnen zijn en mogelijk in strijd met lokale geluidsnormen.
2. Ruimte: Kippen moeten voldoende ruimte hebben om te scharrelen. Een vuistregel is dat kippen minimaal 2 vierkante meter buitenruimte per kip nodig hebben, naast een goed formaat kippenhok.
3. Gezondheid en Welzijn: Kippen moeten worden gehouden in omstandigheden die hun gezondheid en welzijn garanderen. Dit omvat toegang tot schoon water en geschikt voedsel, geschikte huisvesting, en medische zorg indien nodig.
4. Identificatie en Registratie: Als je meer dan 250 kippen houdt, moet je bedrijf worden geregistreerd bij de Kamer van Koophandel en moet je een UBN (Uniek BedrijfsNummer) aanvragen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Voor minder dan 250 kippen is registratie normaal gesproken niet nodig, tenzij je kippen fokt om te verkopen.
5. Uitbraken van Ziekten: Tijdens uitbraken van bepaalde ziekten, zoals vogelgriep, kunnen er tijdelijke regels worden ingevoerd die alle kippenhouders verplichten hun kippen binnen te houden om de verspreiding van de ziekte te voorkomen.

Het is altijd een goed idee om de specifieke regels en voorschriften van je lokale gemeente te controleren voordat je kippen gaat houden. Sommige gemeenten kunnen bijvoorbeeld beperkingen hebben op het aantal kippen dat je mag houden, of specifieke regels hebben over waar en hoe het kippenhok moet worden geplaatst.

Hoe houd je water voor de kippen vorstvrij?

Ht kan een uitdaging zijn om het drinkwater van kippen vorstvrij te houden tijdens de wintermaanden, maar er zijn verschillende opties die je kunt proberen:

1. Geïsoleerde drinkbakken: Deze zijn ontworpen om warmte vast te houden en kunnen helpen het water langer vloeibaar te houden.
2. Verwarmde drinkbakken: Er zijn speciaal ontworpen verwarmde drinkbakken voor pluimvee beschikbaar. Deze gebruiken een kleine hoeveelheid elektriciteit om het water boven het vriespunt te houden. Let erop dat je bij het gebruik van elektrische apparaten altijd veiligheidsmaatregelen in acht neemt.
3. Water meerdere keren per dag vervangen: Als het niet te koud is, kan het voldoende zijn om het water meerdere keren per dag te vervangen met vers, warm water. Dit is arbeidsintensiever, maar kan effectief zijn.
4. Waterverwarmer plaatsen: Een andere optie is het plaatsen van een veilige, speciaal ontworpen waterverwarmer of verwarmingsplaat onder de drinkbak. Deze producten zijn ontworpen om veilig te gebruiken rond dieren en zullen het water vorstvrij houden.
5. Zwarte rubberen drinkbak: Zwart rubber absorbeert warmte van de zon, wat kan helpen om het water langer warm te houden. Deze drinkbakken zijn flexibel, wat betekent dat als er ijs in komt, je het er gemakkelijk uit kunt poppen door op de zijkanten van de bak te drukken.
6. Ballen in de drinkbak: Door een paar pingpongballen in het water te leggen, wordt het oppervlak constant in beweging gehouden door de wind, wat kan helpen om bevriezing te voorkomen.

Ongeacht welke methode je kiest, het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je kippen altijd toegang hebben tot vers water, zelfs in koude weersomstandigheden. Vergeet ook niet de drinkbakken regelmatig schoon te maken, omdat ze vatbaar kunnen zijn voor algengroei en andere vormen van besmetting.